امروزه پارک های شهری نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی شهروندان دارند. از جمله عوامل تاثیرگذار بر افزایش کارایی پارک ها کیفیت طراحی آنها میباشد که یکی از موارد مهم در طراحی فضاهای سبز، نورپردازی و تجهیزات روشنایی میباشد.

تجهیزات روشنایی و پایه روشنایی جهت روشنایی معابر و خیابانها

تجهیزات روشنایی، روشنایی معابر و خیابانها و نورپردازی فضای باز، یکی از سرمایه گذاری هایی است که در ازای آن مزیتهای زیاد و ارزشمندی از ایمنی و بهبود امنیت گرفته تا جذابیتهای زیبایی شناختی ارائه میشود.

جهت نورپردازی فضاهای باز از جمله پارکینگها، مراکز خرید، کلیساها، میدانها، پارکها، ساختمانها، ورودی ها، مسیرها، روشنایی عمومی اطراف ساختمانهای سازمانی، تجاری و مسکونی از انواع پایه روشنایی استفاده میشود.

پایه چراغ روشنایی یک سازه فلزی از مبلمان شهری است که در اشکال مختلف استفاده میشود.

انواع پایه چراغ عبارتند از: برج نوری، چراغ خیابانی، چراغ پارکی، چراغ دکوراتیو، چراغ چمنی، چراغ ترافیک.

انواع پایه چراغ

چراغ پارکی

چراغ پارکی یکی از مهمترین تجهیزات نورپردازی در فضاهای باز میباشد.

پایه چراغ پارکی یکی از پایه های روشنایی است که بیشترین کاربرد را ذر مجتمع های مسکونی، باغها و پارک ها دارد.

چراغ پارکی طراحی و متریال متفاوتی دارد که در دسته بندی پایه چراغ پارکی بیشتر به آن میپردازیم.

قیمت هر چراغ پارکی نیز با توجه به ارتفاع پایه روشنایی، متریال به کار رفته در آن و پوشش آن مشخص میشود.

پوشش پایه های روشنایی معمولا رنگ کوره ای الکترواستاتیک است اما با توجه به درخواست مشتری میتواند از پوشش گالونیزه گرم هم استفاده شود. در نهایت این چراغ روشنایی بهترین گزینه برای روشنایی پارکها و فضای سبز میباشد.

همچنین جهت نصب چراغ پارکی بهتر است فاصله پایه چراغ‌ ها در مسیرهای اصلی پارک از حدود 10 متر و در مسیرهای فرعی از 15 متر، بیشتر نباشد.

این تجهیزات روشنایی علاوه بر روشن کردن مسیر، نقش نشانه برای مشخص کردن حدود زمین بازی یا برگزاری مسابقات مختلف میان افرادی که برای ورزش به پارک می‌آیند، را نیز دارند.

چراغ خیابانی

چراغ خیابانی یکی از بهترین انواع تجهیزات روشنایی فضای باز است. این محصولات معمولا جهت روشنایی خیابان و روشنایی معابر استفاده میشوند؛ اما به دلیل ویژگیهایی مانند قدرت پرتاب نور زیاد و مقاومت در برابر شرایط محیطی، میتوان از آن‌ها برای نورپردازی محوطه باغ یا رستوران هم استفاده کرد.

بنابراین پایه چراغ خیابانی جهت روشنایی فضایی با وسعت زیاد مناسبترین گزینه است.

چراغ خیابانی در ارتفاعهای متفاوت از 6 متر الی 18 متر قابلیت تولید دارد. قیمت این نوع از پایه روشنایی با توجه به ارتفاع، متریال، پوشش رنگ و نوع چراغ آن برآورد میشود.

چراغ دکوراتیو

پایه چراغ دکوراتیو از دیگر تجهیزات روشنایی و نورپردازی میباشد که عملکرد آن مشابه با چراغ خیابانی میباشد و اغلب برای روشنایی معابر و خیابان مورد استفاده قرار میگیرد.

چراغ دکوراتیو با چراغ خیابانی تنها تفاوتشان در پایه آنها میباشد. پایه چراغ دکوراتیو یک مبله آلومینیوم یا آهنی دارند که باعث زیبایی بیشتر آن میشود و ظاهر کلاسیک به این چراغ روشنایی میدهد، اما چراغ خیابانی دارای یک پایه لوله ای یا چندوجهی ساده است.

پایه چراغ دکوراتیو در ارتفاع های 3 الی 18 متر قابلیت تولید دارند. قیمت این پایه روشنایی با توجه به متریال و ارتفاع آن مشخص میشود.

برج نوری

تیر چراغ برق یا برج نوری (دكل روشنايي، برج روشنایی) در روشنایی مکانهای وسیع مانند پارکها، تفرجگاهها، میدانها، خیابانها، پلها، محوطه ساختمانها نظیر بیمارستانها، کارخانجات و غیره مورد استفاده قرار می گیرد.

برج نوری بر اساس نوع هد استفاده شده در آن به برج نوری تلسکوپی و برج نوری استادیومی شناخته شده است.

برج استادیومی همانطور که از نامش پیداست بیشتر در استادیوم ها مورد استفاده قرار میگیرد.

برج های نوری از لحاظ فنی به دو صورت برج نوري دستی (گیربکسی، وینچی) و برج نوری گیر بکس برقی با طول های بین 6 الی 30 متر تولید میشوند. قیمت برج نوری نیز همانند همه تجهیزات روشنایی بر اساس مشخصات فنی دکل روشنایی و ارتفاع آن مشخص میشود.

چراغ چمنی

پایه چراغ چمنی یکی از زیر مجموعه های پایه چراغ  پارکی محسوب میشود که به دلیل کاربرد خاصی که دارد دارای ارتفاع کمی میباشد و معمولاً جهت روشنایی و تزئین پیاده رو ها، باغچه ها، محوطه های فضای سبز کوچک، میادین، باغ ها و ویلاها استفاده میشود.

عموماً این پایه روشنایی در ارتفاع بین 80 الی 120 سانتیمتر و با پوشش رنگ الکترواستاتیک کوره ای تولید میشود تا بالاترین مقاومت را در برابر عوامل طبیعی محیطی مثل باران، باد، گرد و خاک، نور خورشید، گرما و سرما، زنگ زدگی و… داشته باشد.

چراغ راهنمایی

چراغ راهنمایی  یا چراغ ترافیکی مجموعه ای از چراغ های قرمز، کهربایی و سبز در محل تلاقی جاده ها میباشد. این چراغها با علامت دادن به زمان توقف وسایل نقلیه و زمانی که می توانند بروند، ترافیک را کنترل می کنند.

ساختار و اجزاء

هر چراغ روشنایی به طور کلی از یک بیس پلیت یا صفحه، پایه، دستک یا براکت و چراغ تشکیل شده است.

صفحه یا بیس پلیت

صفحه ستون یا بیس پلیت چراغ روشنایی یک ورق با مقطع مربع، مستطیل و یا دایره میباشد. ضخامت صفحه ستون یا بیس پلیت به ارتفاع پایه چراغ بستگی دارد که بین 5 الی 50 میلیمتر متغیر است. صفحه ستون یا بیس پلیت پایه چراغ دارای 4 الی 12 سوراخ میباشد که این سوراخها محل قرارگیری بولت میباشد که اتصال چراغ پارکی به زمین را ایجاد میکند. تعداد سوراخهای بیس پلیت به ارتفاع پایه چراغ و وزن سازه بستگی دارد. بیس پلیت یا صفحه ستون دقیقا زیر پایه قرار میگیرد و جهت اتصال پایه به زمین است.

پایه

پایه یا سازه اصلی چراغ روشنایی عمدتا از لوله یا قوطی تشکیل شده است. جنس پایه چراغ معمولاً از آلومینیوم ریخته‌گری شده یا فولاد است. پایه نه تنها یک اتصال قوی بین چراغ و زمین ایجاد می‌کند، بلکه گاهی اوقات دارای عناصر تزئینی نیز میشود.

دستک یا براکت

دستک یا براکت یا بازو، در بالای پایه روشنایی قرار میگیرد و میتواند یک طرفه ( برای کنار خیابان یا مسیر) یا دو طرفه (برای وسط بلوار) و حتی 3 یا 4 طرفه باشد. دستک دارای اشکال گوناگونی است. طول دستک یا براکت نیز با توجه به کاربرد آن از 30 الی 200 سانتیمتر متغیر است که با توجه به نیاز مشتری و کاربری آن تعیین میشود.

چراغ

چراغ یک پایه روشنایی یا به صورت سرچراغی و لامپ است و یا با پروژکتور تامین میشود. که سرچراغی یا پروژکتور یا مستقیما روی پایه قرار میگیرند و یا روی دستک (براکت) چراغ پارکی نصب میشوند.

توجه داشته باشید که اغلب سرچراغی، لامپ، پروژکتور به صورت جداگانه فروخته میشود و در محاسبات قیمت چراغ روشنایی اعمال نمیشوند.

کابل

کابل و سیم وظیفه انتقال انرژی الکتریکی به چراغها دارند. کابل یا سیم انتخاب شده جهت کابل کشی پایه چراغ باید متناسب با ارتفاع سازه و نوع لامپ بکار رفته در آن باشد.

عددی که روی سیم و کابل حک شده است، نشان دهنده اندازه سیم و کابل برق است. هر چه عدد بزرگتر باشد، اندازه سیم و کابل کوچکتر خواهد بود. سیم و کابلی که ضخامت بالایی داشته باشد، کمتر در معرض سوختگی قرار میگیرد. رایج ترین اعداد ۱۰، ۱۲ و ۱۴ هستند.

کابل نیز مانند چراغ اغلب به صورت جداگانه فروخته میشود و در محاسبات قیمت چراغ روشنایی اعمال نمیشود.

متریال

پایه چراغ از مواد مختلف ساخته میشود که همگی دارای استحکام متفاوتی میباشند. اما عمدتا یک چراغ روشنایی از فولاد یا همان آهن ساخته میشود. از این رو پایه روشنایی فولادی و آلومینیومی بسیار شناخته شده تر از سایر پایه های روشنایی هستند. همچنین پایه چراغ فولادی یا به عبارتی پایه چراغ فلزی بهتر از پایه های روشنایی ساخته شده از مواد دیگر میتواند در برابر باد مقاومت کنند.

انواع پایه چراغ با توجه به متریال:

پایه چراغ آلومینیومی

پایه چراغ آلومینیومی به دلیل وزن نسبتاً سبک و مقاوم در برابر زنگ زدگی مورد توجه است، اما قیمت بسیار بیشتری نسبت به چراغ روشنایی فولادی دارد. به همین دلیل تقاضای کمتری نسبت به پایه چراغ فولادی دارد.

پایه چراغ آهنی

پایه چراغ آهنی یا فولادی به دلیل استحکام، دوام و قیمت مناسب رایج ترین نوع پایه چراغ میباشد.

پایه چراغ فایبرگلاس

پایه چراغ فایبر گلاس به دلیل وزن بسیار سبک آن مورد توجه است، اما دوام کمتری دارد و در مقایسه با پایه چراغ آهنی از استحکام و مقاومت کمتری برخوردار است. همچنین این نوع از پایه چراغ به دلیل تقاضای کم در کشور ما دارای تنوع کمی میباشد.

از سوی دیگر، این نوع از پایه روشنایی معمولا گرانتر از پایه چراغ فلزی میباشد، اما نسبت به پایه روشنایی فولادی یا آلومینیومی در برابر آب بسیار مقاوم تر است. برخی از مناطق برای پایه چراغ فایبرگلاس مناسب تر هستند، مانند مناطقی که آب شور، نمک جاده یا کود زیادی دارند. به طور کلی، پایه چراغ فایبرگلاس برای مکانهای ساحلی یا سایر مناطق مشابه مناسب میباشند.

به طور خلاصه:

فولاد: محکم، بادوام و مناسب برای آب و هوای سخت

آلومینیوم: سبک، مقاوم در برابر خوردگی، مناسب برای مناطق ساحلی.

فایبرگلاس: انعطاف پذیر، غیر رسانا و مقاوم در برابر آسیبهای ناشی از مواد شیمیایی یا نمک.

پوشش چراغ روشنایی

پوشش پایه روشنایی یکی از مواردی است که بسیار مورد توجه متقاضیان است.

مساله زنگ زدگی یا خوردگی مساله مهمی است که معمولا مشتریان بسیار نگران آن هستند.جهت حل این مساله، برای بهبود مقاومت چراغ پارکی در برابر خوردگی از پوشش رنگ یا گالوانیزه استفاده میشود. ضخامت رنگ رایج مورد استفاده جهت پوشش رنگ کوره الکترواستاتیک معمولا بین 80 الی 120 میکرون میباشد.

پوشش پایه چراغ معمولا رنگ کوره ای الکترواستاتیک است اما با توجه به درخواست مشتری میتوان از پوشش گالونیزه هم استفاده کرد.

نورپردازی اصلی

منظور از نورپردازی اصلی، تجهیزات روشنایی در فضای باز هستند که وظیفه روشن کردن محیط و بهبود دید را بر عهده دارند. در این مورد باید از محصولاتی استفاده شود که دارای توان نسبتا خوبی هستند و میتوانند دید مناسبی را از محیط اطراف ایجاد کنند.

جهت این نورپردازی از پایه  روشنایی ذکر شده در بالا مانند: چراغ پارکی، چراغ خیابانی، چراغ دکوراتیو و برج نوری استفاده میشود.

نور کمکی

نورپردازی کمکی در موارد خاصی استفاده می‌شود که نیاز به بهبود دید در اطراف پله‌ها، استخر، چاله‌ها، ایوان یا بالکن وجود دارد. به عبارت بهتر نور کمکی بیشتر در نزدیکی مناطق خطرناک که احتمال سقوط یا ضربه وجود دارد، نصب میشود.

تجهیزات نورپردازی فضای باز که در این مورد استفاده می‌شوند، معمولا به صورت چراغ‌ دفنی یا پایه چراغ چمنی هستند. به علاوه نیازی نیست که توان زیادی داشته باشند.