تاریخچه تجهیزات روشنایی در پارک ها

بسته به موقعیت جغرافیایی و شرایط اقلیمی و فرهنگ مردم در هر دوره از ارخ پارک‌ها و باغ‌ها به سبک‌های گوناگون ساخته شده است. همزمان با احداث باغات خصوصی و عمومی مسئله روشنایی این گونه اماکن در هنگام تاریکی مطرح بوده است.
نقطه آغاز ایجاد فضای سبز درون شهری در عصر انقلاب صنعتی و دگرگونی‌های ناشی از آن در ابعاد سیاسی،‌ اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی اروپا می‌باشد. هرچند فضای سبز شهری بصورتی که رد قالب شهرسازی وطرح‌های آمایش فضای سبز مطرح می‌شود، تا اوایل قرن بیستم جایی در طرح‌های شرهی باز نکرده بود، در ادامه طراحی باغ‌های خصوصی اشراف و درباریان از مدت‌ها قبل ضرورت طرح باغ عمومی در پاره‌ای از شهر‌ها احساس شده بود و بر این مبنا طراحان باغ ابتدا به تغییر و اصلاح باغ های خصوصی برای استفاده عموم و بدنبال آن بر طراحی پارک ها و گردشگاه‌های عمومی شهری پرداختند. بدین ترتیب مولفه‌های ابتدایی طراحی پارک‌های شهری توسعه یافت. بدنبال آن، سیستم روشنایی نیز بطور محسوسی بهبود پیدا کرد.
در سال ۱۸۱۷ در پاریس در کنار فضای سبز خود، حدود ۴۷۰۰ عدد تیر چراغ داشت و از سال ۱۸۵۰ نیز استفاده از گاز برای سیستم‌های روشنایی عمومیت پیدا کرد
در نخستین سال های قرن بیستم مدرنیسم موجب تغییر چهر‌ه خیابان‌ها و فضاها و عناصر تشکیل دهنده آن شهر و با افزایش تعداد اتومبیل‌ها و تراکم شهری چهره شهر شکل دیگری بخود گرفت. از سال‌های ۱۹۲۰ با تعمیم روشنایی برق، چراغ‌های گازی قدیمی جای خود را به تیر چراغ برق دادند.
در قرن بیستم بر خلاف باغ‌های تفریحی قرن ۱۸ و ۱۹ پارک‌هایی با کاربری گذران اوقات فراغت ایجاد شده و این فضاها تا حدودی به احتیاجات جدید شهروندان که ناشی از گسترش شهرنشینی بود پاسخ می‌دادند. اندیشه‌ ایجاد فضای آزاد با کیفیت عالی تقریباً از دهه شصت آغاز و ظاهر شد. این اندیشه از طرفی نتیجه جنبشی با هویت عملکرد گرایانه‌ای که بعد از جنگ جهانی دوم تسلط کامل پیدا کرده بود و از طرفی دیگر ناشی از نیاز شهروندان به محیطی خوشایندتر برای زندگی بود، بدین ترتیب نخستین اقدامات برای تجهیز مراکز شهری، پارک‌ها و فضاهای سبز صورت گرفت.
در سال ۱۹۷۱ مسابقه‌ای برای تجهیزات شهری از جمله روشنایی پارک‌ها انجام شد که به دنبال آن نمایشگاهی در پاریس تشکیل شد. عنوان این نمایشگاه «فضای عمومی علائم و تجیزات آن بود که منجر به انتشار نشریه بین‌المللی تجیزات شهری در سال ۱۹۷۲ گردید. انتشار این نشریه موجب تحولات بسیار در فرم تجهیزات شهری علی‌الخصوص تجیزات پارک و روشنایی آن گردید . در سال ۱۹۸۵ مسابقه‌ای برای طراحی تجهیزات پارک در پاریس انجام گرفت.
در ایران هم بنا بر اسناد علمی و تاریخی سابقه پردیس سازی به قرن چهار میلادی بر‌می‌گردد. تامین روشنایی باغ‌های ایرانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است، بطور که برای روشن نمودن بخش‌های مختلف باغ خصوصاً اطراف استخر یا حوض مرکزی از انواع چراغ‌های روشنایی دستی، قندیل‌های نوری و فانوس‌ها با طرح و نقوش تزئینی مختلف که معرف ذوق و سلیقه هنرمند ایران بوده است استفاده می‌گردید و بر شکوه و زیبایی باغ‌ها رد هنگام شب می‌افزود.
نمونه بارز آن باغ شاه صفی بهشهر می‌باشد که در سنگ‌های امتداد آبراه، منافذی برای قراردادن شمع‌ها وجود دارد، با روشن کردن این شمع‌ها و انعکاس آنها مسیر آب،‌ نورپردازی می‌شده است.