معيارها و مؤلفه هاي بهداشت، ايمني و محيط زيست در پاركهاي شهری
مدل ويژة سنجش وضعيت بهداشت، ايمني و محيط زيست براي پاركهاي شهري
| مولفه های اصلی | معیارهای استخراج شده |
| آرامش و آسايش | تناسب مصالح مورد استفاده در پارك با فعاليت ها
ايمن كردن زمين هاي بازي ايمن كردن تجهيزات عمومي پارك وضعيت سيستم روشنايي در پاركها |
| بهداشت و پاكيزگي | وضعيت پارك از نظر داشتن امكانات امدادي
وضعيت رستوران، بوفه و مراكز سرويس دهندة غذايي وضعيت سرويس هاي بهداشتي وضعيت سطل زباله در پاركها وضعيت استفاده از سموم و كودهاي شيميايي در پارك سلامت كاركنان پارك |
| توزيع و تفكيك كاربري ها | وضعيت قرارگيري فضاهاي مختلف در پارك
سازگاري فرم و عملكرد فضا توجه به نياز كاربران |
| محيط زيست و آلودگي ها | روشهاي صحيح مبارزه با آفات و بيماريهاي گياهي و استفاده با انواع
كودها سيستم جمع آوري زباله و دفع آبهاي سطحي كاهش آلودگي هاي محيطي ايجاد مطبوعيت در محيط پارك |
| تنوع و زيبايي | تنوع گونه هاي گياهي مناسب
تنوع فضايي و عملكردي زيبايي محيط و طراحي مناسب |
| مديريت و نگهداري | وضعيت تابلوهاي راهنما و هشداردهنده
كنترل امنيت پارك وضعيت پاركها از نظر آب نگهداري محيط زيست پارك |
| دسترسي و ارتباطات | وضعيت ورودي و مسيرهاي دسترسي
رعايت سلسله مراتب (وضعيت مسيرهاي اصلي و فرعي از نظر داشتن عرض مناسب و استاندارد) امكان خدمات رساني در شرايط اضطراري |
مصاديق معيارها و مؤلفه هاي بهداشت، ايمني و محيط زيست در پاركهاي تحت مطالعه
| معیار | معیارهای سنجش | مصداق معيار ها در پاركهاي مورد مطالعه |
| ایمنی | 1- وضعیت قرار گیری فضاهای مختلف در پارک | نبود استقرار زمين بازي كودكان در مجاورت خيابان
نبود استقرار فضاهاي تجمع در معرض نور شديد آفتاب استقرار مكان استراحت والدين در مجاورت فضاي بازي كودكان دور بودن مكان استراحت از فضاهاي پر سر و صدا تفكيك كاربري هاي مختلف پارك |
| 2- تناسب مصالح مورد استفاده در پارك با
فعاليت ها |
استفاده از مصالح بومي منطقه در كف سازي ها و ساخت و سازهاي جديد
استفاده از مصالح متناسب با كاربري ها استفاده از مصالح همگون با عناصر طبيعي مصالح مستحكم و مقاوم در برابر استفادة مداوم |
|
| 3- ايمن كردن زمينهاي بازي | نبود ناهمواري هاي خطرناك در زمين بازي و استفاده از مصالح مناسب در
كف پوشش گياهي مناسب در اطراف زمين بازي نبود استقرار زمين بازي در مقابل نور شديد آفتاب و در معرض خيس شدن تناسب وسايل بازي با گروه هاي سني استفاده كننده |
|
| 4- ايمن كردن تجهيزات عمومي پارك | رعايت استانداردهاي بين المللي در ساخت مبلمان پارك
نبود زايدة اضافي و لبه هاي تيز و برنده استفاده از مصالح مناسب در ساخت تجهيزات استقرار مناسب تجهيزات عمومي |
|
| 5- وضعيت ورودي و مسيرها | استفاده از بولارد براي جلوگيري از ورود وسايل نقلية موتوري
نبود چاله يا حفرة باز استفاده از رمپ و پله و استفاده نكردن از پله هاي فراوان فراهم كردن نور كافي براي كلية مسيرها در شب رعايت استانداردهاي مسيرها، پله و رمپ امكان تردد ماشين امداد و ديگر ماشين هاي مورد نياز به داخل پارك ( تعبية ورودي مجزا ) |
|
| 6- استفاده از گونه هاي گياهي مناسب | رعايت فاصلة كاشت مناسب گياهان از كنار معابر، بناها و تجهيزات و
تأسيسات پرهيز از كاشت گونه هاي آلرژي زا، سمي و خاردار در كنار زمين بازي و مسيرهاي حركتي پارك استفاده از تنوع گياهي و تركيب گياهان براي ايجاد تنوع و زيبايي بصري |
|
| 7- وضعيت سيستم روشنايي در پاركها | استقرار و توزيع مناسب پايه چراغهاي بلند و كوتاه در فضاي فعاليتها و
گذرها برنامة تعمير و نگهداري منظم و تعويض بهنگام لامپ هاي سوخته داشتن برچسب خطر برق گرفتگي نبود سيم برق بدون ملاحظات ايمني استفاده نكردن از نورهاي خيره كننده و در ارتفاع پايين |
|
| 8- تابلوهاي راهنما و هشداردهنده | استقرار و توزيع تابلوهاي هشدار دهنده و راهنما به تعداد كافي در مكانهاي
ضروري اندازة مناسب تابلوها و خوانابودن آنها رنگ مناسب آنها و قرارگيري درست |
|
| 9- وضعيت پارك از نظر داشتن امكانات
امدادي |
تلفن عمومي در نزديكي پارك
كپسول اطفاي حريق جعبة كمكهاي اوليه در نظر گرفتن مكانهايي براي آموزش همگاني |
|
| 10- كنترل امنيت پارك | كنترل مداوم نگهباني و برخورد با افراد مزاحم
استقرار نيروي انتظامي در مناطق جرم خيز |
|
| بهداشت | 1- وضعيت پارك ها از نظر آب | تفكيك آب آشاميدني از آب آبياري فضاي سبز
داشتن تعداد كافي آبخوري طراحي مناسب فضاي كنار آّبخوري براي دسترسي آسان كودكان و معلولان |
| 2- وضعيت رستوران، بوفه و مراكز
سرويس دهندة غذايي |
رعايت اصول بهداشتي در سرويس دهي
دارابودن كارت سلامت تمامي افراد مشغول به كار در اين مراكز بررسي ماهانة اين مراكز از طرف سازمان بهداشت و درمان تهية مواد غذايي تازه و سالم |
|
| 3- وضعيت سرويس هاي بهداشتي | تجهيزات مناسب در سرويس هاي بهداشتي
استقرار و توزيع مناسب سرويس ها تعبية سرويس هاي مناسب افراد معلول نظافت و نگهداري سرويس ها به صورت و منظم و روزانه |
|
| 4- وضعيت سطل زباله در پارك ها | تعداد كافي سطل زباله در سطح پارك و جمع آوري آنها در زمان مناسب
سطل هاي زبالة دردار و كيسه دار جمع آوري زباله ها از سطح پارك و انتقال به ساير نواحي بازيافت استفاده از سطل هاي تفكيك زباله |
|
| 5- وضعيت استفاده از سموم و كودهاي
شيميايي در پارك |
استفاده از لباس مناسب و وسايل حفاظت فردي
رعايت مراقبت هاي بهداشتي فردي مراقبت براي جلوگيري از آلودگي مواد خوراكي و آشاميدني در پارك |
|
| 6- سلامت كاركنان پارك | رسيدگي مستمر به وضعيت سلامت كاركنان
وضعيت مناسب بهداشت اتاق كاركنان پارك از نظر نور، تهويه، رطوبت مناسب و نبود آلودگي |
|
| محیط زیست | 1- نگهداري محيط زيست پارك | انجام فعاليتهاي مربوط به نگهداري، رسيدگي به پوشش گياهي و جانوري
(هرس به موقع درختان و جمع آوري شاخ و برگهاو …) برنامة تعمير و نگهداري منظم تجهيزات پارك كاشت گونه هاي گياهي مقاوم به آلودگي هوا استفاده از پوشش گياهي در كاهش آلودگي صوتي استفاده از آب جاري و صداي آب براي افزايش حس آرامش بخش |
| 2- روشهاي صحيح مبارزه با آفات و
بيماريهاي گياهي و استفاده انواع كود ها |
استفاده از روش هاي غيرشيميايي (زراعي، مكانيكي، بيولوژيكي و فيزيكي)
استفاده از سموم كم خطر براي مبارزه با آفات و بيماري هاي گياهي مصرف بهينة انواع كودها سمپاشي در شرايط جوي مساعد انجام گيرد جلوگيري از ورود سموم و كودهاي شيميايي به داخل منابع آب انبارداري و حمل و نقل صحيح سموم و كودهاي شيميايي |
|
| 3- دفع آبهاي سطحي و فاضلاب | به كارگيري معيارهاي استاندارد در دفع فاضلاب از طريق چاه جذبي يا
مخزن سپتيك بازگرداني و استفادة مجدد از آبهاي سطحي |
منبع: مقاله مديريت بهداشت، ايمني و محيطزيست در پاركهاي شهري (منطقة مورد مطالعه: منطقة 6 شهرداري تهران)، حميد تاسا ، احمدرضا ياوري ، اسماعيل صالحي ، حميدرضا جعفري، مرتضي ديناروندي
